Cung Thị Lan: January 2020

Wednesday, January 8, 2020

Hữu Duyên Cung Thị Lan

Hữu Duyên

Cung Thị Lan

“…Vài ngày sau, các lớp của trường Nữ Trung Học Huyền Trân bị dời sang trường Nữ Tiểu Học Nha Trang…Dần dà lớp học của Hạ chỉ còn có chín người. Ngoài Hạ, không còn một ai trong nhóm Ngũ Cô Nương đến lớp. Hạ càng hoang mang và lo lắng hơn khi thấy cô giáo chủ nhiệm kiêm dạy Việt Văn của mình cũng chào tạm biệt để vào Sài Gòn…Hạ cảm thấy như mình bị bỏ rơi…”

Tôi vắn tắt tâm trạng của mình trong tác phẩm Nha Trang Dấu Chân Kỷ Niệm như thế nhưng thực tế lúc ấy tôi hoàn toàn tuyệt vọng khi nghe cô giáo chủ nhiệm Nguyễn Thị Ngọc Dung chào từ giã những đứa học sinh còn lại trong lớp 12C của chúng tôi trong buổi học cuối cùng trong một ngày của tháng ba năm 1975. Cô Ngọc Dung bấy giờ rất là cô giáo trẻ nhất trường với thân hình nhỏ nhắn nhưng trong ý nghĩ của tôi, cô là chỗ tựa vững chắc giúp cho tôi, một đứa nữ sinh mười chín tuổi, có chút sức mạnh tinh thần trước những cuộc di tản không ngừng. Lúc ấy, tôi cảm tưởng như mình là một kẻ đang bơi trong giòng nước cuồn cuộn kinh hoàng, víu hụt một tấm ván mỏng manh. Tôi hoàn toàn mất cô sau ngày từ giã ấy như từng mất các thầy cô và các bạn theo đoàn người di tản vào Sài Gòn. Cùng với người ở lại tôi lao theo những việc làm cực nhọc để đối phó với hoàn cảnh mới, thường gọi một cách chua chát là “đổi đời sau ngày 30 tháng 4”. Sau ngày này, tôi đã xếp tất cả kỷ niệm trong thời áo trắng vào quá khứ để rồi khi bất chợt nhớ đến, chúng chỉ còn là hình ảnh dễ thương của truyện cổ tích.

Năm 2004, Hội Ngộ hai trường Võ Tánh Nữ Trung Học Nha Trang tổ chức tại California, tôi may mắn có số điện thoại của cô Ngọc Dung . Từ đó tôi thường xuyên tâm tình với cô qua điện thoại luôn. Tôi đã thật tình tâm sự với cô rằng tôi không thích cái bục giảng trong lớp học trong thời trước năm 1975 bởi nó đã làm cho tình thầy trò xa cách. Dù lúc ấy, tôi rất quý mến phong cách đặc biệt của cô nhưng tôi chẳng bao giờ có cơ hội gần gũi cô để thố lộ với cô điều này. Chính vì điều này mà trong suốt thời gian học lớp 12C với cô tôi nhát đến nỗi không dám nói chuyện với cô một lời nào ngoài những lúc trả bài. Tôi nghe tiếng cười nhẹ của cô kèm những lời thông cảm. Cô kể cho tôi nghe chuyện cô dạy ở một trường ngoại ô Sài Gòn rồi giải thích sự khác biệt giữa mối quan hệ của thầy trò trước và sau 1975. Sự khó khăn đã làm tình thầy trò gần gũi và gắn bó nhiều hơn. Sau đó, thầy trò tôi đã tâm sự với nhau hàng giờ về cuộc sống khó khăn của mỗi người trong thời gian xa cách. Tôi không hiểu những câu chuyện của tôi có khơi lại những thời gian đẹp đẽ của lớp 12C trong ký ức của cô. Còn tôi, hầu hết những câu chuyện kể của cô thường làm tôi xót xa đến nỗi thấm sâu vào trong giấc ngủ của tôi. Đến khi tỉnh giấc, cảm giác đau xót vẫn còn ngập tràn trong tâm hồn tôi. Có lần tôi nói với cô là: “Em tiếc tập thơ của thầy quá cô à! Cả một công trình thầy ghi chép trong thời gian học tập cải tạo vậy mà mất tiêu! Phải chi cô còn giữ đến bây giờ thì mình sẽ rõ biết bao nhiêu điều thú vị!” Cô chép miệng: “Cô tiếc lắm em ạ nhưng lúc đó đi xe đò rất khó khăn, đưa cho họ chuyền vào trong, quên không hỏi lấy lại thế là mất!” Giọng nói đầy xa vắng của cô đã gợi lại hình ảnh trong giấc mơ của tôi. Tôi thấy cảnh cô chen chúc trong chiếc xe đò gập ghềnh trên đường từ trại cải tạo về nhà. Chiếc xe đông đến nỗi những người trong xe phải giúp cô chuyền chiếc giỏ của cô vào trong rồi nhét vào một chỗ nào đó để cô có thể chen chân vào trong xe. Khi cô xuống xe, chiếc giỏ có tập thơ mà chồng của cô gửi cô đem về nhà trong ngày thăm nuôi không còn để đến tay cô. Cô nói là cô quên nói người ta đưa lại cho cô chứ không hề tỏ ý nghi ngờ hay đổ lỗi ai. Giọng nói êm nhẹ của cô đã làm tôi cảm thấy thương xót khi nghĩ đến hình ảnh nhỏ nhắn của cô giáo chưa từng lăn lóc giữa chợ đời phải chen chúc trong chiếc xe đò đầy ắp người để rồi chiếc giỏ chứa bao nhiêu tờ giấy ghi chép những bài thơ ky cóp trong tù học tập cải tạo trở thành những tập giấy cân ký của người vô tình hay cố ý sở hữu chúng. Tôi hiểu cô giáo Việt Văn của mình là người yêu mến văn chương cho nên khi mất tập thơ của người thân yêu cô ắt phải tiếc nuối nhiều lắm. Thế nhưng cô đã không vì chuyện đã xảy ra mà tự dằn vặt hay làm nặng lòng mình. Cô có cách sống thư thái ung dung để hạn chế những căng thẳng không cần thiết. Nếu trong thời trường nữ trung học Nha Trang, tôi học cô Ngọc Dung về Văn Chương và Công Dân Giáo Dục thì hiện tại tôi học cô cách giữ cho tinh thần có sức khỏe tốt. Tôi đã may mắn được gặp lại cô trong Hội Ngộ Võ Tánh Nữ Trung Học Nha Trang tại Houston Texas năm 2010, được cô cho đến nhà cô ở Canada và được cùng du lịch cùng cô trong vườn hoa đẹp The Butchart Gardens ở Victoria. Được gần gũi với cô giáo mà mình ngưỡng mộ trong thời trung học, tôi rất hạnh phúc.

Giáo sư Việt Văn Nguyễn Thị Ngọc Dung và Cung Thị Lan

Ngoài ra, tôi còn cảm thấy sung sướng khi nghe cô khen ngợi những tác phẩm văn chương của mình, nhất là tác phẩm đầu tay về thời trung học ở thành phố biển Nha Trang. Gần đây, sau hơn 15 năm phát hành tác phẩm Nha Trang Dấu Chân Kỷ Niệm, cô Ngọc Dung nói với tôi qua điện thoại rằng “ Cô thấy em và Hiệp hay du lịch và hạnh phúc cô mừng lắm.” Tôi ngạc nhiên: “Dạ vợ chồng tụi em hồi giờ không có bất hòa hay cãi nhau điều gì lâu đâu cô!” Giọng Bắc ấm nhẹ của cô ngập ngừng “Tại cô đọc Nha Trang Dấu Chân Kỷ Niệm nên cô lo! “ Tôi rối rít nói: “Ồ cô lo ảnh phiền về mối tình đầu của em hả? Khi viết em muốn thành thật tất cả những gì xảy ra với mình mà anh Hiệp không có tính nhỏ mọn cô à! Hơn nữa thời nhỏ ai cũng từng lãng mạn như vậy, cô đừng lo nữa nha!” “Vậy thì cô an tâm!” Âm thanh vui vẻ hòa quyện trong lời nói của cô làm tôi cảm động muốn khóc. Tôi thầm cảm ơn trời cho tôi có cơ hội được gặp lại cô giáo mà tôi từng âm thầm thương kính đồng thời được cô mến thương như khi còn nhỏ.

Ngoài cô Ngọc Dung, tôi cũng được cô Hồ Thị Phương Lan thương mến. Tôi chưa bao giờ được cô Hồ Thị Phương Lan giảng dạy nhưng tôi thường nghe “truyền thuyết” về cô rằng “Trước khi Nữ Trung học Nha Trang thành lập, các chị nữ sinh trung học ở Nha Trang phải học chung với nam sinh trong trường nam trung học Võ Tánh nơi có một cô giáo dạy Anh Văn thường mặc mini jupe tên Hồ Thị Phương Lan. Vì cô Phương Lan khá tân thời nên hiệu trưởng trường nam trung học Võ Tánh cảnh cáo và nghiêm cấm nhưng cuối cùng phải chào thua vì cô dạy Anh Văn khá giỏi!” Lời đồn này đối với tôi như một chuyện phiếm với những tình tiết đặc biệt cho nên tôi không hề lưu tâm, hỏi sâu chi tiết.

Cho đến ngày tôi giới thiệu tác phẩm Không Phải Chỉ Là Chuyện Con Cọp trong Hội Ngộ Võ Tánh Nữ Trung Học Nha Trang 2012 tại Houston Texas, tôi gặp cô Phương Lan.

Hôm đó, trong lúc tôi đang lúi húi ký sách, một giọng Huế nhẹ nhàng vang bên tai:

“Cho mình lấy một cuốn sách!”

Tôi quay lại, nhoẻn miệng cười:

“Dạ, chị cho em xin tên đi!”

“Phương Lan.”

“Dạ chị cho em họ luôn đi!”

“Hồ Thị Phương Lan”

Tôi chuẩn bị viết, chợt khựng lại, nhìn sững người trước mặt., nghĩ thầm: “Ui cha! Chẳng lẽ đây là giáo sư Anh Văn Hồ Thị Phương Lan của trường Võ Tánh Nha Trang mà tụi bạn mình kể chuyện hôm trước? Chắc là trùng tên chứ làm sao cô trẻ như vầy!”

Như đọc được ý nghĩ của tôi, cô Phương Lan điềm đạm nói:

“Mình không phải là học sinh. Trước đây mình dạy trường Võ Tánh!”

Tôi nói gần như reo:

“Ôi cô Hồ Thị Phương Lan! Em nghe tiếng cô từ lâu…nhưng vì em nghe cô dạy Anh Văn trường Võ Tánh cho mấy anh lớp lâu lắm rồi nên em nghĩ cô không thể nào trẻ như vầy!” Rồi tôi rối rít phân trần tiếp: “Cô cho em xin lỗi nhé! Em tưởng cô cỡ mấy chị học trên em vài lớp nên xưng hô không đúng!”

Cô Phương Lan cười xuề xòa:

“Không sao! Cung Lan ký cho mình một cuốn sách đi!”

Tôi im lặng làm theo ý của cô. Lòng vẫn chưa hết ngượng, tự trách cái tật lơ đễnh, ba chớp ba nháng của mình. Dù sao, tôi nghĩ sự ngượng ngập của mình chỉ trong phút chốc rồi trở thành một kỷ niệm vui vui trong hội ngộ Võ Tánh Nữ Trung Học Nha Trang 2012 tại Houston Texas. Vậy mà, khi về lại Hoa Thịnh Đốn, ít lâu sau, tôi nghe một số anh chị em trong nhóm Hoa Đô, gồm tất cả các anh chị em trong Ban Tổ Chức Hội Ngộ VT+NTH Nha Trang 2011, nhắn tin mời vợ chồng tôi đến thương xá Eden dùng cơm với cô Phương Lan. Người chủ xướng là anh Nguyễn Mỹ bởi anh Mỹ là học trò cũ của cô. Hòa theo sự háo hức được gặp cô của nhóm Hoa Đô, tôi rủ anh Hiệp, chồng của tôi đi cùng. Anh Hiệp cũng là cựu học sinh Võ Tánh, tuy chưa từng học với cô Phương Lan nhưng cũng thích gặp cô do nghe “ truyền thuyết đặc biệt về cô”. Hôm đó, chúng tôi gồm có vợ chồng anh Mỹ, chị Thúy Anh, Tuyết Mai, Tuyết Lan, Hoàng Mơ, và Thanh Tùng.Cô Phương Lan rất vui khi thấy chúng tôi đón tiếp cô hết sức niềm nở.

Những câu chuyện cởi mở trong bữa cơm thân mật đầu tiên đã khiến chúng tôi cảm thấy thân thiết và gần gũi cô như đã từng là học trò cưng của cô.Thực sự, cô cưng chúng tôi như chị gái cưng chiều những đứa em bé bỏng. Mỗi lần có dịp đến Virginia thăm con trai, cô thường dành thì giờ gặp chúng tôi. Cô hẹn chúng tôi đến thương xá Eden,Virginia rồi khao chúng tôi ăn những món ăn mà chúng tôi ưa thích. Thế là chúng tôi vòi đến quán nem Ninh Hòa để ăn nem nướng, bún cá, mì Quảng và uống nước mía. Lễ Giáng Sinh cô đích thân tổ chức tiệc cho nhóm Hoa Đô gồm cựu học sinh hai trường trung học Võ Tánh và Huyền Trân Nha Trang ở vùng Hoa Thịnh Đốn tại chung cư của con trai cô. Tình thương của cô đối với chúng tôi khiến chúng tôi ngày càng gần gũi cô hơn. Mỗi lần có dịp họp mặt, chúng tôi thường nhắc nhau mời cô đến chung vui cùng. Mỗi lần như thế, cô không quản ngại đường xá xa xôi bay từ Florida đến vùng Hoa Thịnh Đốn, rồi lấy tàu điện từ Virginia sang Maryland để họp mặt với chúng tôi. Cô tham gia hầu hết những sinh hoạt mà chúng tôi trù định như hóa trang, diễn kịch, nói chuyện tếu. Sự hòa đồng của cô đã xóa ranh giới giữa thầy và trò. Có lúc, chúng tôi quên hẳn cô là giáo sư của các bậc đàn anh, đàn chị của mình, thi nhau kể truyện tiếu lâm có pha chút mằn mặn rồi cười ha hả. Đang cười, chúng tôi chợt hết hồn, im lặng đưa mắt nhìn nhau ngầm nói: “Chết rồi! Tụi mình quên là có cô Phương Lan ngồi ở đây!” Cô Phương Lan không nói gì chỉ cười hiền hậu với vẻ thông cảm. Dù là thế, cô luôn luôn giữ sự chừng mực và hướng dẫn chúng tôi điều hay lẽ phải bằng hình ảnh gương mẫu của mình. Cô thường nói “Đủ rồi!” khi thấy chuyện gì vượt giới hạn như: “Thôi bao nhiêu thức ăn như ri đủ rồi!”, “Đã chụp hình rồi! Mấy tấm hình chung như vậy là đủ rồi em!”, “Cô đến chơi với các em như vầy đã đủ, cô phải về để còn lo….” Cô thường có kế hoạch trong việc sử dụng thời gian cho nên cô luôn giữ sự chừng mực và dung hòa các viêc làm một cách đúng đắn. Qua những câu chuyện kể của cô, tôi hiểu rằng cô đã quân bình thời gian của cô cho bản thân, gia đình và xã hội một cách rất hiệu quả. Cô cân bằng thời giờ chăm sóc thầy, tiếp đón bạn bè thân thuộc, thực hiện những chuyến thăm con cái ở xa, thăm bạn bè, tiếp đãi người thân, giúp đỡ bà con họ hàng, và thường xuyên làm công quả cho chùa trong lúc dành chút thời gian riêng cho mình để sinh hoạt với học trò hay để chụp hình cảnh đẹp khi du lịch đây đó. Thú vị với cách sống lạc quan và đầy ý nghĩa của cô, tôi thường hỏi thăm cô về những hoạt động của cô thời trẻ mỗi khi có cơ hội.Tôi đã ngỡ ngàng khi biết cô du học Mỹ vào năm 1963, thời gian hiếm có sinh viên Việt Nam được học bổng du học nước ngoài. Với trình độ Anh Văn xuất sắc, cô đã đạt ngay bằng cử nhân sau bốn năm học chương trình Điều Dưỡng tại Chicago, Hoa K ỳ. Vừa tốt nghiệp cử nhân, cô trở về nước ngay và sáng lập trường Điều Dưỡng đầu tiên tại Nha Trang 1967. Đến năm 1970, cô lập gia đình và chuyển vào Sài Gòn. Tại đây, cô được đề cử làm giám đốc Điều dưỡng bệnh viện Chợ Rẫy. Với kiến thức sâu rộng về Điều Dưỡng và khả năng Anh Ngữ, cộng thêm tài điều hành và óc tổ chức, cô đã giúp bộ Y Tế của miền nam Việt Nam trước năm 1975 một cách hiệu quả. Đồng thời, cô có rất nhiều học trò Anh Văn khá giỏi từ các lớp Anh Văn mà cô giảng dạy ở các hội Việt Mỹ và trường trung học Võ Tánh Nha Trang. Những câu chuyện về cô và của cô thường làm tôi thú vị suy nghĩ mãi. Chúng là những bài học giá trị về phẩm hạnh mà t ôi luôn luôn l ưu ý để noi theo. Đó là thái độ điềm đạm, khiêm tốn, chân thực và sự phóng khoáng đúng mức.

Tôi thường lấy ngày 30 tháng 4 năm 1975 làm cái mốc cho sự phân ly. Trước cảnh thầy c ô bạn bè mỗi người một nơi và những thay đổi liên tiếp xảy ra trong thành phố biển quê hương Nha Trang trong thời gian ấy đã làm tôi tuyệt vọng với ý nghĩ là tôi không bao giờ có thể gặp lại thầy bạn ngày xưa nữa. Tôi đã không ngờ sau mấy chục năm xa cách, k ỹ thuật liên mạng toàn cầu đã giúp thầy trò bạn hữu chúng tôi nối kết và liên lạc nhau một cách dễ dàng. Từ khắp năm châu, ngoài nước lẫn trong nước, thầy trò, bạn hữu, đồng môn chúng tôi đều có thể dùng Emails, Facebook, Messengers, hay Livestream để thăm hỏi hay truyền tin tức cho nhau. Nhờ thế , chúng tôi được gặp lại những khuôn mặt thân thương từ những ngày xưa thân ái. Mạng Internet đang thu hẹp thế giới và giúp chúng tôi ngày càng gần gũi nhau hơn.

Cô Tuất, CL và Tuyết Mai

Cung Thị Lan và thầy Nguỵ Như Bàng

Cung Thị Lan và cô Ngân Tổng Giám Thị

Hội ngộ VT+NTH tại Texas 2005

Hội ngộ VT+NTH tại Houston 2005

Hội ngộ VT+NTH tại Virginia 2011

Khi nghĩ đến những buổi Hội Ngộ lớn nhỏ của hai trường Võ Tánh và Nữ Trung Học Nha Trang trong suốt 15 năm, tôi chợt nghĩ đến chữ “hữu duyên” trong câu thơ “Hữu duyên thiên lý năng tương ngộ!” và biết ơn Mạng Internet đã tạo điều kiện cho chúng tôi cơ hội gặp lại nhau sau một thời gian dài xa cách. M ặc dù không phải là tất cả thầy trò chúng tôi đều c ó thể gặp nhau ngoài đời trong những lần Hội Ngộ chính thức của hai trường Võ Tánh và NTH Nha Trang; nhưng qua mạng internet, FaceTime, Facebook Messengers và Livestream đã giúp chúng tôi có thể nhìn thấy lẫn nhau, trao đổi tâm tư tình cảm với nhau và chia sẻ cho nhau những tin tức quan trọng. Bấy nhiêu đó cũng đủ ấm áp tình thầy trò và tình bằng hữu. Bấy nhiêu đó cũng đủ để chúng tôi hiểu nhau, thông cảm nhau và yêu thương nhau nhiều hơn.

Cung Thị Lan

Ngày 16 tháng 4,2019

Hoa Phượng Đỏ Năm Xưa - Cung Thị Lan

Hoa Phượng Đỏ Năm Xưa

Cung Thị Lan

“Ngày nào anh yêu em, anh đã quen trong cay đắng tuyệt vời

Ngày nào em yêu anh, em đã quen với trời hạnh phúc mới …”

Giọng ca ngọt ngào quyện trong tiếng đàn guitar nhẹ nhàng ngân vang từ quán tạp hóa khiến Ngọc Trang bối rối. Lần nào cũng vậy, hễ nàng thắng xe, kéo tà áo dài trắng ra khỏi yên để đẩy xe vào ngõ hẻm Hà Thanh đến nhà nhỏ Như Loan, giọng hát “Ngày Nào Anh Yêu Em” của chàng trai ngồi trong quán cũng vọng ra, đuổi theo sau lưng. Nàng ước gì con hẻm này không đầy cát lún để nàng có thể đạp nhanh qua khỏi cái quán rồi tiếp tục len lỏi những ngõ ngách vào thẳng nhà nhỏ bạn học cùng lớp. Nhưng ao ước của nàng chỉ là niềm ao ước nên nàng chỉ biết biến nó thành lời than vãn với Như Loan: “ Loan ơi! Phải chi con hẻm vào nhà Loan được tráng xi măng thì đỡ! Hôm nào cũng phải đẩy xe trên cát lún Trang mệt quá!”

Nhỏ Như Loan không cho chút thông cảm,“nẹt”nàng ngay: “Dân trong xóm Hà Thanh đi qua lại trên cái hẻm đầy cát này hàng ngày cả chục lần có sao đâu! Nhà ngươi chỉ ghé đến xóm của ta có mấy lần mà đã than thở!”

Sợ nhỏ bạn giận hờn, Ngọc Trang tình thiệt:

“Trang đâu nề hà chuyện đến nhà Loan rủ Loan đi học nhưng tại vì khi đến đầu hẻm nhà Loan, Trang thường bị nghe bài “Ngày Nào Anh Yêu Em” của cái ông trong quán tạp hóa nên Trang ngại đó chứ!”

“Ồ! Cái anh trong quán tạp hóa đầu ngõ nhà Loan đấy hả? Anh ấy ít nói không quan tâm đến ai đâu! Ảnh thường trầm ngâm và chỉ đàn hát, chứ không để ý đến ai cả. Mà ổng hát gì kệ ổng chứ mắc mớ gì đến Trang mà Trang ngại?”

“Lần nào ổng cũng hát bài “Ngày Nào Anh Yêu Em” khi Trang thắng xe đạp trước quán nhà ổng nên Trang mới ngại đó chứ!”

“Ngày nào anh yêu em là câu hát đầu của bản nhạc Mùa Đông của Anh của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh chứ đâu phải là bài ‘Ngày Nào Anh Yêu Em’!”

“Trang không cần biết bài hát tên gì! Nghe cái nhạc rên rên rỉ rỉ là thấy không muốn nghe rồi! Trang chỉ thấy quái lạ là khi nào Trang ngừng trước quán nhà ổng là nghe ổng hát câu này!”

“Hoang tưởng quá đi!Đó chỉ là sự trùng hợp thôi mà!”

“Trùng hợp gì mà đến mấy chục lần vậy?”

“Đâu ra mà mấy chục lần? Từ lúc xe của nhỏ Thuỷ hư, Loan đi với Trang đến giờ đã đến mười ngày đâu!”

“Ừ thì không phải mấy chục lần nhưng lần nào hễ Trang vào hẻm nhà Loan, ngừng xe trước quán nhà ổng thì ổng cất giọng hát bài hát đó!”

“Chắc ổng chỉ biết hát mỗi bài ấy thôi! Có gì đâu mà Trang sợ ổng chứ!”

“Không sợ mà ngại!”

“Ngại gì?”

“Ngại lời bài hát có chữ ‘yêu’ ‘trắng trợn’và linh tính ổng có cái gì kỳ lạ nên ổng hay nhìn Trang khi hát bài hát đó!”

“Vì sao Trang biết ổng nhìn Trang?”

“Có lần Trang bất thần nhìn ổng để tìm hiểu vì sao ông này kỳ lạ vậy và Trang thấy ổng đang chăm chú nhìn Trang. Lúc đó, bị Trang nhìn lại bất ngờ nên trông ổng bối rối lắm!”

Như Loan mỉm cười nói:

“Thôi để Loan “thám hiểm” cho!”

Bởi vì lời hứa của nhỏ Như Loan nên hôm nay Ngọc Trang nôn nóng đến nhà con nhỏ sớm hơn thường lệ. Nhưng vừa đậu trước nhà Như Loan, mẹ của Như Loan nói vọng từ trong nhà ra:

“Ngọc Trang đấy hả cháu? Con Như Loan đã đi học với con Thu Thuỷ rồi cháu ạ. Con Thu Thuỷ vừa được bố cho chiếc xe máy mới nên hai đứa rộn ràng sửa soạn suốt cả trưa hôm nay. Chúng nó nói đi học sớm để ghé nhà cháu cho hay mà cháu lại đến đây. Vậy là lỡ dịp rồi!”

Nghe thế, Ngọc Trang cảm thấy có chút hụt hẫng. Mặc dù phải đạp xe đạp không thuận đường từ chợ Đầm đến xóm Hà Thanh rồi đến nhà Như Loan giữa trời trưa nắng gắt của thành phố biển Nha Trang nhưng nàng cảm thâý đó là một điều thú vị khi hai đứa vừa mới quen thuộc ‘cái cảnh’ cùng nhau tíu tít và trò chuyện trên đường đi đến trường. Bây giờ bỗng nhiên phải đến trường một mình, Ngọc Trang mơ hồ thoáng nghĩ có phải mình sẽ đánh mất cô bạn có mái tóc dài thẳng mượt với khuôn mặt xinh xắn luôn nở nụ cười tươi vui dễ mến?

“Mới thân nhau được hai tuần, nó trở lại đi chung với nhỏ Thu Thuỷ rồi!”

Buồn bã với ý nghĩ không đâu vào đâu trong đầu, Ngọc Trang đẩy xe ra đầu con hẻm, không còn ngại ngùng khi ngang cái quán tạp hóa. Ánh mắt bình thản của nàng lướt vào trong cái quán. Người thanh niên không còn cầm đàn ngồi hát như lúc nãy. Anh đứng trước cửa quán nhìn nàng rồi bước xuống bậc cấp khi nàng đi ngang qua. Bước theo chân nàng, người thanh niên hỏi:

“Như Loan không có ở nhà phải không?”

Ngọc Trang lắc đầu, không trả lời, cúi đầu, đẩy xe tiếp tục bước.

Người thanh niên nói:

“Anh định nói cho bé biết nhưng anh không biết tên bé nên không làm sao gọi bé dừng lại!”

Ngọc Trang vẫn nín thinh, lặng lẽ bước đi.

Người thanh niên vừa bước theo, vừa nói:

“Tại sao không cho anh biết tên?”

Ngọc Trang khựng lại, quay đầu nhìn anh với đôi mắt đầy ngạc nhiên. Người thanh niên nhìn đôi mày cau của nàng, cười nhẹ, nói tiếp:

“Anh hỏi Như Loan bé tên gì, Như Loan nói bé cấm Như Loan cho anh biết tên!”

Ngọc Trang chợt nhớ có lần đã dặn Như Loan không bao giờ cho bất cứ người con trai nào biết tên nàng nên nàng không biết trả lời ra sao, cúi đầu đẩy xe bước nhanh mặc dù con đường ra cổng Hà Thanh không còn cát lún như trong hẻm nữa. Người thanh niên vẫn bước theo nàng, tiếp tục nói:

. “Anh tên Nghiêm. Còn bé tên gì?”

Nàng đỏ mặt lắc đầu, nhìn anh với vẻ đắn đo một lúc nàng tảng lờ đưa mắt nhìn tận cổng Hà Thanh nơi một cây phượng vỹ cao lớn đang ngự trị với những cành vươn dài đầy những chùm hoa đỏ rực. Người thanh niên chăm chú nhìn nàng rồi lướt mắt hướng theo ánh nhìn của nàng ngắm những giọt nắng trưa sáng lấp lánh trên những chùm phượng đỏ.

Anh nói:

“Không cho anh biết tên vậy cho anh đặt tên để tiện gọi bé nhé! ‘Hạ Đỏ’ vậy nhé! Được không?

Nàng chợt mỉm cười, gật đầu.

Anh vui vẻ hỏi:

“Vậy Hạ Đỏ có muốn anh tặng một chùm hoa phượng kia không?”

Nàng nghiêng đầu nhìn về phía cây phượng, dịu dàng đáp: “Dạ có!”

Nàng vùa dứt lời, anh nhanh chân bước đến gốc cây phượng, ngước mắt nhìn những nhánh cây vươn xa với những chùm hoa đỏ rực. Rồi anh vít một cành thấp, ngắt một chùm đến trao cho nàng. Ngọc Trang chớp mắt cảm động, lí nhí nói cảm ơn rồi đặt chùm hoa trước chiếc giỏ xe đạp mini và vội vàng đạp xe đi.

Lên đến đường Quốc Lộ số Một, nàng mới bình tĩnh nhớ lại những gì vừa xảy ra. Nàng không hiểu sao nàng lại nhận chùm hoa từ bàn tay của người thanh niên xa lạ. Nhưng rồi mắt nàng cay cay và nàng quyết định đạp xe về nhà cất chùm phượng trước khi đi học.

Đến lớp trễ nên Ngọc Trang không thể theo ý muốn kể cho Như Loan những gì vừa xảy ra. Sau tiết học, nàng đổi ý quyết định giữ kín chuyện này. Tan học, nhỏ Như Loan khá hào hứng với chiếc xe máy mới của nhỏ Thu Thuỷ nên chỉ nhắn với nàng một câu ngắn gọn trước khi bước nhanh đi:

“Trang ơi! Thu Thuỷ được ba mẹ mua cho xe máy. Nó ở gần nhà Loan ghé nhà đón Loan đi học tiện hơn Ngọc Trang nên Ngọc Trang không phải đi ngược đường đến nhà đón Loan nữa nhé!”

Ngọc Trang gật đầu:

“Vậy từ nay Thuỷ và Loan lại đi học chung với nhau như trước mà lại đi với nhau bằng xe máy chứ không đi xe đạp, thích quá rồi! Chỉ có mỗi mình Trang đi một mình đến trường như cũ…”

Giọng nàng pha chút hờn dỗi bởi nàng cảm thấy sẽ mất nhỏ bạn mà nàng ưa thích sau bốn năm học đệ nhất cấp. Cũng từ đó Trang không còn lý do gì đến nhà Như Loan nữa . Mỗi lần gặp nhau trong lớp, Như Loan chỉ đề cập đến chuyện học, chuyện trả bài và những câu hỏi vấn đáp của các bài kiểm tra khiến Trang không bao giờ có cơ hội hỏi thăm Loan về Nghiêm.

* *

Sau ba tháng hè, Như Loan và Ngọc Trang chia tay vì hai đứa không học chung ban trong lớp Đệ Tam. Như Loan chọn ban Sinh Hóa trong khi Ngọc Trang chọn ban Văn Chương. Khi hai đứa len lỏi qua những hàng dương trong trường nữ trung học Nha Trang để đến phòng học của lớp mình, Như Loan bỗng dừng lại, nắm tay Ngọc Trang, nói:

“Ô, Như Loan quên kể cho Ngọc Trang nghe chuyện này! Ngọc Trang có còn nhớ anh chàng ở quán tạp hóa đầu hẻm nhà của Như Loan không?”

Ngọc Trang gật đầu:

“Có chứ!”

“Biết sao không! Anh ấy tên là Nghiêm. Anh Nghiêm nói với Như Loan là ảnh thích Ngọc Trang lắm!”

“Ủa? Thật vậy sao?”

“Thật chứ!”

“Mà ảnh nói điều này với Như Loan lúc nào?”

“Lúc tụi mình vừa nghỉ hè! Hôm đó, Như Loan ra quán mua đồ cho mẹ, thấy ảnh chào hỏi vồn vã , Như Loan đánh bạo hỏi ảnh vì sao ảnh hay hát bài Mùa Đông Của Anh khi Ngọc Trang đi ngang quán ảnh, ảnh nói vì ảnh thích Ngọc Trang.”

Nàng hồi hộp nhưng cố giữ vẻ thản nhiên hỏi lại:

“Rồi sao nữa? Bây giờ ảnh còn hát bài ấy không?”

“Lúc đó Loan tính hỏi ảnh muốn Loan làm chim xanh không nhưng hôm sau ra quán mua đồ không thấy ảnh nữa! Ảnh đi đâu mất tiêu mất tích suốt mùa hè. Loan không thấy ảnh mà Loan không dám hỏi mẹ của ảnh sợ mẹ ảnh nghĩ Loan có tình ý với ảnh thì khổ.”

Ngọc Trang nghĩ đến khuôn mặt đẹp thư sinh và thân hình cao ráo điển trai của Nghiêm, gật đầu thông cảm với bạn:

“Đúng rồi! Ai mà hỏi chuyện riêng tư của mấy anh con trai để bị người lớn hiểu lầm chứ!”

Như Loan nghiêng đầu, chăm chú nhìn Ngọc Trang:

“Nhưng mà nghe anh chàng đẹp trai thích mình có vui không?”

Ngọc Trang cười nhẹ, khỏa lấp:

“Vui hay không thì có được gì đâu! Mùa hè đã qua rồi đó Như Loan! Sang năm tụi mình lên đệ nhị cấp phải dồn thời gian cho việc học mới mong đậu Tú Tài được!”

Đến trước phòng học của mình, Như Loan dừng lại chép miệng nói với Ngọc Trang:

“Không ngờ sau bốn năm học chung bây giờ tụi mình lại học hai lớp khác nhau”

Ngọc Trang lẩm bẩm theo:

“Cứ mỗi lần mùa hè trôi qua, mọi thứ lại thay đổi!”

Vào lớp học của mình, giữa nhóm bạn mới Trang cảm thấy lạc lõng vì không xác định chỗ ngồi nào thích hợp cho mình. Đến cuối lớp Trang ngồi đại nơi góc bàn cạnh cửa sổ.“Chỗ ngồi tạm thời thế nào cũng bị thay đổi bởi những yêu cầu của lớp hay thầy cô mà!” Nàng nghĩ thế trong lúc ngơ ngác nhìn xung quanh. Lớp hơn bốn mươi đứa con gái trong đồng phục áo dài trắng trông rất ngoan hiền! Nàng nghĩ:“Những người bạn này sẽ là bạn cùng ban C , ban văn chương với mình trong ba năm liền. Suốt ba lớp Đệ Tam, Đệ Nhị và Đệ Nhất thể nào mình cũng sẽ tìm một đứa bạn thân!” Những cô bạn cùng lớp với Ngọc Trang cũng đang ngơ ngác chẳng khác gì nàng. Một vài cô bé chống cằm mơ màng nhìn ngoài cửa sổ chẳng quan tâm đến những tiếng nói ồn ào của lớp trong lúc chờ cô giáo hay thầy giáo đến khiến Ngọc Trang cười thầm “Dân văn chương có khác! Lúc nào cũng mơ mộng! Mình vào đúng nơi rồi!” Dõi theo ánh nhìn của người bạn ngồi cạnh, Ngọc Trang mơ màng nhìn ánh nắng nhạt trên chùm dương sát khung cửa kính. Những tia nắng cuối hè vẫn còn đọng lại trong sự luyến tiếc của những cô gái trong những chiếc áo dài trắng tinh.

Thực sự, Ngọc Trang không luyến tiếc mùa hè rực rỡ vừa trôi qua. Nàng chỉ nghĩ miên man đến lời Như Loan vừa nói với nàng. Nàng nghĩ đến Nghiêm. Nàng nhớ ánh nắng sáng lòa và chùm phượng đỏ của Nghiêm tặng. Nàng còn nhớ đôi tay run run của chàng kèm với đôi mắt u buồn uẩn khúc. Tột cùng nhất, nàng nhớ đôi tay đón nhận ân cần của mình, và sự thổn thức kèm theo hoang mang. Nàng chợt hiểu vì sao nàng nhận tên Hạ Đỏ và chùm hoa phượng của Nghiêm một cách dễ dàng và nhanh chóng. Trong tiềm thức của nàng, màu đỏ của hoa phượng và mùa hè luôn luôn là màu chia tay vĩnh cửu của tuổi học sinh, của sự xa cách không bao giờ có thể hội ngộ. Sự lập lại một cách trùng hợp đã vô tình gợi cho Ngọc Trang nhớ lại những gì xảy ra trong những tháng ngày nàng học trong trường tiểu học…

Lúc ấy, những đứa bạn trong xóm, phần lớn là học sinh của trường nam tiểu học và nữ tiểu học Nha Trang trong độ tuổi tám đến mười hai thường tụ tập trước hiên của căn nhà sát cạnh nhà nàng để chia nhau những thành phẩm mà bọn con trai ki cóp được. Có lúc cả bọn có những trái keo, có lúc có trái trứng cá, có lúc có trái hoa điệp, có lúc là trái me, trái tra hay những quả bàng. Thằng Hoàng, con trai của o Vân và chú Tường ở sát cạnh nhà Ngọc Trang, luôn là thằng đầu têu của đám. Mỗi buổi trưa, sau khi đi học về, cơm nước xong, chờ những người lớn trong xóm chìm trong giấc ngủ trưa, thằng Hoàng thường rủ mấy đứa con trai lùng các loại cây từ trường nam tiểu học, đến trường nữ tiểu học đến sân Vận Động Nha Trang đến tận đình Phương Câu nơi dãy nhà cho thuê của bà Cửu Độ để khèo hái rồi đem về chia cho cả bọn. Những ngày hè, không phải đến trường, những trái cây ven đường thu góp từ bọn con trai được chia phần cho bọn nhỏ trong xóm nhiều hơn. Ngồm ngoàm với những loại trái cây “không có bán ở chợ”xong, cả bọn rủ nhau chơi lò cò, nhảy dây, ô làng hay đá gà bằng nhụy của những cánh hoa phượng. Sau mỗi mùa hè, cây phượng xum xuê hoa đỏ trước nhà thằng Hoàng thường xơ xác tiêu điều vì trò chơi đá gà của bọn con nít trong xóm.

Đến khi thằng Hoàng được vào lớp Đệ Thất của trường Võ Tánh, nó bỏ cái tật đi khèo cây hái trái và tuyệt đối không cho ai phá cây hoa phượng trước nhà nó nữa. Vào trung học, thằng Hoàng trở nên ít nói đến lạ lùng. Ngọc Trang không còn dịp đến nhà nó để ngồi trên bậc tam cấp trước nhà tụ tập với những đứa trong xóm nữa. Cho đến năm sau, khi Ngọc Trang đậu vào trường nữ trung học Nha Trang, Hoàng thò đầu vào cổng nhà Ngọc Trang, gọi nàng sang nhà rồi tặng cho nàng chùm hoa phượng đỏ. Ngọc Trang vui mừng nhận chùm hoa như vừa được báu vật. Ngồi trước bậc thềm nhà Hoàng, nàng xé ngay một cánh hoa rồi tỉ mỉ tước từng lớp mịn trong búp nụ dán vào ngón tay để tưởng tượng như bàn tay mình vừa được sơn đỏ. Đây là cách mà trước đây chị Ti Chị( chị gái của Hoàng) bày cho Ti Em( em gái Hoàng) Ngọc Trang và bọn con gái khi cả bọn được chia những đóa hoa phượng đỏ.

Hoàng có vẻ thảng thốt khi nhìn Trang xé những cánh phượng nhưng im lặng chăm chú nhìn nàng. Ngọc Trang không để ý vẻ bất mãn của thằng Hoàng, nàng say mê ngắm thành quả của những ngón tay đỏ mà nàng vừa dán xong. Thình lình tiếng nói của o Vân làm Ngọc Trang giật mình quay ra sau lưng. Nàng sững sờ nhìn o Vân không chớp mắt. O Vân như một nàng tiên trong chiếc áo dài cổ thuyền màu huyết dụ đứng giữa cửa ra vào. Dáng sang trọng và trang phục thanh lịch của o khác hẳn vẻ khòm cong ốm o và bộ đồ nhàu nhèo của Ti Chị, người đang nghểnh đầu lắng nghe o dặn dò trước khi o ra khỏi nhà. Khi chiếc giày cao gót của o nhẹ nhàng xuống bậc tam cấp ngang qua chỗ Ngọc Trang ngồi, o nhoẻn miệng cười như nữ hoàng duyên dáng trao tặng những nụ cười lịch sự và thân thiện dành cho quần thần trên con đường nàng đi qua. O nói:

“Trang tới chơi đó hỉ? Răng không đưa Trang vào nhà mà để ngồi đây chi rứa Hoàng? Ba thời cơm xong rồi! Nói Trang vào nhà đi!Ngồi ngoài ni muỗi cắn chết!”

Dứt lời, o Vân bước xuống bậc cấp cuối cùng và đi thẳng đến chiếc xe Jeep đang trờ đến. Mùi nước hoa thoang thoảng dễ chịu vương vất từ tà áo dài của o khiến Ngọc Trang ngây ngất. Nàng đoán những người trong chiếc xe Jeep đón o cũng ngất ngây không kém chi nàng. Đối với Ngọc Trang, o Vân là một thần tượng về mỹ thuật. Là mẹ bốn con nhưng thân hình và trang phục của o Vân không người đàn bà nào trong xóm sánh bằng. Ngọc Trang mê những ngón tay sơn đỏ trên bàn tay búp măng trắng mướt của o nên mỗi khi có hoa phượng là Ngọc Trang biến chúng thành những lớp sơn đỏ cho những móng tay của nàng. Hí hửng với mười ngón tay “được sơn đỏ” bằng nhũng lớp lụa của búp hoa phượng, Ngọc Trang định vào nhà khoe với Ti Chị và Ti Em, nàng chợt khựng lại vì cái pho tượng nghiêm trang và buồn bã cạnh cái tủ kính đựng quần áo ở góc nhà. Chú Tường ngồi im lặng với khuôn mặt thất thần khiến Ngọc Trang không biết mở lời chào như thế nào cho phải. Nhìn sang Hoàng cầu cứu, nàng thấy một khuôn mặt lạnh băng như đong đá. Còn Ti Chị và Ti Em không có sinh khí vui tươi như thường ngày! Ngay cả thằng Su liến thoắng hay nói nhất nhà cũng im lặng ngồi ủ rũ trong một góc nhà. Bầu không khí nặng nề đã khiến cho Ngọc Trang linh tính có chuyện tranh cãi gì đó vừa xảy ra. Nàng nhớ đến những lời qua tiếng lại của o Vân và chú Tường trong suốt một năm gần đây từ căn nhà của Hoàng. Nàng chợt hiểu vì sao thằng Hoàng không cho những đứa trong xóm chơi đùa trước nhà nó như trước nữa.

Vài hôm sau, cả xóm Phương Câu bàng hoàng với tin chú Tường tự tử. Chôn cất chú xong, gia đình Hoàng dọn khỏi căn nhà thuê. Mọi người ra đi không một lời từ giã. Người trong xóm đồn o Vân có thai với một ông Mỹ làm cùng sở nên o đòi li dị với chú Tường và đó là nguyên nhân dẫn đến cái chết của chú Tường. Ngọc Trang không biết thực hư như thể nào nhưng mỗi lần nhìn những chùm hoa phượng trước căn nhà thuê của chú Tường và o Vân, nàng luôn luôn nghĩ đến sự chia ly, một sự chia ly bất ngờ, không hẹn trước. Bây giờ Nghiêm cũng thế, chùm hoa phượng mà chàng tặng cho nàng đã báo trước một cuộc chia ly ngay ngày đầu tiên gặp gỡ. Một cuộc chia ly không bao giờ có ngày gặp lại.

* *

Sau biến cố tháng tư năm 1975, Ngọc Trang theo chồng vựợt biên rồi đến Mỹ định cư. Bận rộn với công việc làm ăn sinh sống và nuôi con, nàng cắt đứt mọi liên lạc với bạn bè thời thơ ấu cũng như thời học sinh. Nhờ những cuộc hội ngộ của trường Nữ trung học Nha Trang, và sự kết nối toàn cầu của Internet, Yahoo, Gmail và Facebook, Ngọc Trang được hội ngộ cùng các bạn trong khối lớp 12 (tương đương đệ nhất cấp trước 1975) tại Nha Trang. Nàng mừng không kể xiết khi gặp lại Như Loan, Thu Thuỷ và hầu hết các bạn trong ban Văn Chương, Sinh Hóa và cả ban Toán. Sau khi ăn uống và tâm tình, cả bọn rủ nhau hát karaoke. Mọi người thay phiên hát những ca khúc vui nhộn mà bọn con gái thường hát thời trước 1975 như “Hạ Vàng Biển Xanh”,”Những Nụ Tình Xanh”, “Yêu Em Bằng Nguyên Trái Tim”, “Thà Như Giọt Mưa”. “Mal”…Hò hét xướng ca một lúc, Thu Thuỷ chọc:

“Bây giờ Ngọc Trang hát một bài đi chứ!”

Ngọc Trang lắc đầu:

“Ở Mỹ cày suốt ngày có thì giờ đâu mà hát với hò!”

Vài đứa bạn nhao nhao:

“Bảo đảm con nhỏ này mà hát thì hát nhạc vui chứ không hát nhạc bolero đâu!”

“Ừ nó thường chê loại nhạc rền rỉ là cải lương mà!”

Ngọc Trang đáp:

“Ấy vậy mà suốt mấy chục năm ta vẫn thuộc lời bài hát Mùa Đông Của Anh đó! Tìm số bài hát ‘Mùa Đông Của Anh’ đi ta hát cho tụi mi nghe!”

Cả bọn nhao nhao tìm số bấm và Ngọc Trang hát toàn bài không vấp

Như Loan đến cạnh nàng nói nhỏ:

“Như Loan biết tại sao Ngọc Trang thuộc bài hát này rồi! Do nghe anh Nghiêm hát nhiều lần phải không?”

Ngọc Trang gật đầu:

“Đúng vậy Như Loan! Nhờ anh Nghiêm mà Trang biết bài hát này! Bây giờ Như Loan vẫn còn ở trong hẻm Hà Thanh đó chứ?”

Như Loan lắc đầu:

“Không, Loan lấy chồng nên ở nhà chồng chỉ có ba mẹ Loan vẫn còn ở đó!”

“Vậy nhà anh Nghiêm có còn ở đó không? Anh Nghiêm có về đó không?”

“Không Ngọc Trang ơi! Hồi đó, Loan nghĩ anh Nghiêm vào Sài Gòn học mà không phải vậy. Ảnh rớt tú tài nên đi lính sau đó tử trận Ngọc Trang à! Sau này mẹ ảnh kể cho Loan nghe như vậy.”

Ngọc Trang lặng người. Chùm hoa phượng đỏ năm nào chợt chờn vờn trong tâm trí của nàng. Nàng nói với Như Loan bằng giọng trầm buồn:

“Màu đỏ của hoa phượng là màu chia ly đó Như Loan.”

Như Loan ngơ ngác không hiểu vì sao Ngọc Trang đề cập chuyện không ăn nhập với tin sốc mà nàng vừa loan báo. Ngọc Trang có vẻ chăm chú lắng nghe giọng ngân cao của một đứa bạn đang hát:

“Màu hoa phượng thắm như máu con tim, mỗi lần hè thêm kỷ niệm, người xưa biết đâu mà tìm… ”

Như Loan phỏng đoán là Ngọc Trang đang chú tâm nghe hát nhiều hơn để ý điều nàng thố lộ. Nàng đoán chuyện Nghiêm tử trận xảy ra khá lâu rồi và người đã khuất chỉ là một bóng mờ trong quá khứ của Ngọc Trang. Nàng không biết Ngọc Trang đang nói trong đầu rằng “Màu đỏ của hoa phượng thật sự là màu máu của tim. Màu chia ly và vĩnh biệt!” Những cánh hoa phượng tươi tắn ngày xưa bây giờ chỉ còn là những xác hoa đỏ tơi tả trong tâm trí của Ngọc Trang.

Cung Thị Lan